Armiku i shtetit dhe dashnori i pushtetit

Në dy shanset që ka pasur Sali Berisha për të qeverisur ka vërtetuar se është armik i shtetit. Kjo armiqësi e ka vetëm një arsye: pathologjinë për të qenë i pari me çdo kusht. Qoftë edhe në një pushtet të shëmtuar, të pamoralshëm, hajdut, deri dhe vrasës.

Në vitin 1992 Sali Berisha erdhi në pushtet i mbështetur nga një shumicë me mbi 2/3 në Parlament (Koalicioni PD-PSD-PR fitoi 100 deputetë). Me këtë shumicë ai mund ta transformonte vendin pa asnjë pengesë, të ndërtonte institucionet demokratike dhe të ecte me shpejtësi drejt integrimit në BE. Por duke dashur të ishte njëkohësisht edhe i pari edhe më i forti, ai preferoi të merrte postin e Presidentit ndërkohë që Shqipëria, nëpërmjet miratimit të Paketës Kushtetuese (1991), kish filluar ndërtimin e një Republike Parlamentare ku posti më i rëndësishëm është ai i Kryeministrit. Për t’i pasur të dyja pra, edhe parinë edhe përgjegjësinë, Sali Berisha filloi përpjekjen për institucionalizimin e një sistemi të deformuar, duke tentuar të miratonte një Kushtetutë kuazi-presidenciale në funksion të pozicionit të tij personal, ku Presidentit i jepeshin kompetenca ekzekutive deri edhe drejtimi i Qeverisë. Për shkak se kishte humbur shumicën prej 2/3, pas shkëputjes së një grupi prej 6 deputetësh themelues të PD-së dhe mosdakordimit me PSD-në me 7 deputetë, Sali Berisha ndërmori një iniciativë referendare për të miratuar Kushtetutën sipas oreksit të tij pushtetor. Disfata në Referendumin e Nëntorit të vitit 1994 i kujtoi Sali Berishës se ai nuk e kishte më mbështetjen e shumicës së elektoratit. Që aty ndërmori një sulm institucional kundër opozitës, duke filluar me Ligjin Antigenocid (1995) që përjashtonte kundërshtarët kryesorë nga kandidimi në zgjedhje, deri në miratimin e një ligji zgjedhor që përjashtonte, po ashtu, kundërshtarët nga kontrolli i votës në qendrat e votimit. Zgjedhjet e dhunuara të vitit 1996 nuk u njohën as nga opozita shqiptare e as nga instiutcionet ndërkombëtare, përfshirë edhe SHBA-të. Ky kontekst i rënduar politik, ku opozita ishte përjashtur nga Parlamenti (kujtojmë që PD-ja zotëronte mbi 90% të vendeve në Paralment!) u pasua me rënien e skemave piramidale dhe fillimin e protestave popullore. Mënyra se si Sali Berisha e trajtoi krizën e fajdeve, duke treguar dhëmbët ndaj popullit, e çoi vendin në anarki. Ai iku nga pushteti në zgjedhjet e detyruara të parakohëshme të vitit 1997 duke e lënë vendin në vitin zero, pa institucione, pa polici, pa ushtri, pa gjykata, pa burgje, etj.

Qeveria e socialistëve, me Fatos Nanon në krye, nuk bëri asgjë për të nxjerrë përgjegjësinë e rrëzimit total të shtetit, megjithë tentativën nëpërmjet ngritjes së një komisioni hetimor. As qeveritë e tjera socialiste, që pasuan, nuk e ngacmuan këtë ndodhi. Pas 8 vitesh në opozitë, fillimisht destruktive e më pas të moderuar, i pangacmuar nga kundërshtarët, madje i kthyer në akuzatorin më të madh ndaj qeverive të majta, Sali Berisha erdhi në pushtet me fat, kësaj here në postin e Kryeministrit, falë përçarjes së socialistëve.

Pyetja e parë që shoqëroi kthimin e tij në pushtet, në vitin 2005, ishte: a ka ndryshuar Sali Berisha? Optimistët thanë: “Po, ka ndryshuar.” Ndërsa pesimistët thanë: “Jo, nuk ka ndryshuar ai por ka ndryshuar Shqipëria”, që nënkuptonte se ai nuk e kishte më terrenin për të bërë atë që bëri në qeverisjen e parë, ku e çoi shtetin në vitin zero. Pas disa reformave fiskale të suksesshme, në dy vitet e para të qeverisjes, shpërthimi i Gërdecit (2008) e ndryshoi trajektoren pushtetore të Sali Berishës. Ai u ndodh mes dy zgjedhjeve: ose të çonte për veshi të birin e tij në burg, pasi u vërtetua si kupola e biznesit vdekjeprurës në Gërdec, ose të manipulonte me provat e ngjarjes tragjike, nëpërmjet presionit dhe kapjes së organeve të drejtësisë. Sali Berisha nuk pati kurajon të përballej me drejtësinë, por zgjodhi rrugën më të gjatë, më të vështirë dhe më të turpshme. Por prapsëprap e pati një fat të dytë. Për të njëjtën arsye, falë përçarjes në të majtë, por edhe manipulimit me të paktën një mandat deputeti, arriti të zyrtarizonte 70 deputetë dhe të ruante postin e Kryeministrit nëpërmjet një koalicioni me LSI-në. Në mandatin e dytë kryeministror Sali Berisha ka qenë Kryeministri më i dobët i tranzicionit. Një kryeministër që nuk mundi të ndryshonte as edhe një ministër, nuk mundi të trembë as edhe një mizë. Ngjarjet tragjike të 21 Janarit 2011 e kthyen Sali Berishën në një Kryeministër kufomë, të lëvizshëm vetëm për një gjë: kapjen e plotë të institucioneve të ndëshkimit dhe institucioneve të tjera të lidhura me to. Ai shpenzoi më shumë se një mandat të plotë, për të kapur drejtësinë në funksion të mosndëshkimit të tij.

Sali Berisha tendoi të prekte zgjedhjet e 23 Qershorit, por nuk mundi. Pushteti i tij kriminal u ndëshkua në mënyrë spektakolare me mbi 1 milion vota kundër. Në vitin 2013 ai la një vend pa asnjë lloj kontrolli, një vend në krizë të plotë ekonomike dhe financiare. La një administratë ku punonjësit kishin frikë të tregonin se kush ishin, nga ishin dhe me kë ishin. Një shoqëri ku të drejtat e njeriut u shkatërruan më keq se në vitin 1997.

Sali Berisha pati dy herë fat (2005 dhe 2009) dhe dy herë fatkeqësi. Fati i erdhi prej kundërshtarëve ndërsa fatkeqësitë prej veti. Gërdeci, ky simbol i kaptullimit të shtetit ishte fatkeqësi në korrupsion, e ardhur nga babëzia për t’u pasuruar me gjakun e të varfërve, ndërsa 21 Janari fatkeqësi e ardhur prej pathologjisë për pushtet.

Në dy herët Sali Berisha iku në mënyrë të turpshme. Iku duke e lënë vendin në krizë. Në të parën (1997) zotëria nuk pranoi asnjë përgjegjësi, por ja faturoi atë “rebelimit komunist”, në të dytën (2013) iku duke fshirë lotët me letër higjenike, pasi pranoi se për humbjen kishte vetëm një përgjegjës: atë që të gjithë në fakt e dinin.

Për demokratët bie kambana e alarmit. Ata duhet të ndërtojnë një histori të re, për të mos mbajtur në kurriz mëkatet e një njeriu fajësisht të korruptuar. Për të realizuar një opozitë të pastër dhe të suksesshme. Për të ardhur në pushtet me një mentalitet të ri, të një kohe të re.

Pyetja që sot bëjnë shumica e shqiptareve është: A do të ndëshkohet penalisht armiku i shtetit Sali Berisha? Është një nga provat më të mëdha të shoqërisë shqiptare. Për krijuar precedentin se kushdo që bën faj ndëshkohet penalisht. Në zgjedhjet e 23 Qershorit qytetarët shqiptarë dhanë mesazhin e madh: Kurrë më “Sali Berisha!” Ky fenomen që armikun më të madh ka shtetin dhe dashnorin më të madh pushtetin. Politikanët duhet ta lexojnë mirë këtë mesazh.