Baza tiranase e Ramush Haradinajt dhe dashuria e tij finlandeze

Kanë kaluar 18 vite nga lufta e Kosovës dhe në mes të kryeqytetit, këto ditë, kemi zbuluar një shtëpi që nuk është si gjithë të tjerat. Pronari i saj është Agim Bushati, që këmbëngul ta thërrasësh Gimi. I lindur dhe rritur në Tiranë nga një nënë gjakovare (Drita) dhe baba shkodran (Seit), përgjegjësia dhe dëshira për ta parë Kosovën të lirë e ka shoqëruar gjithmonë. E kujton si sot vitin 1991, kur në shtëpi i erdhi miku i tij, Naim Haradinaj së bashku me djalin e xhaxhait, Ramush Haradinaj.

Ky ishte kontakti i parë që Gimi dhe Ramushi do t’i bënte miq të përhershëm. Dhe prej kësaj kohe shtëpia e tij do të kthehej në një bazë të rëndësishme për të gjithë ata djem që do të ishin pjesë e UÇK-së më vonë. Më pas Ramushi solli vëllanë në shtëpinë e Gimit, për të vazhduar studimet në Tiranë ku mes të tjerash kryente edhe shërbime në ilegalitet për rezistencën e Kosovës. Shkolla ishte një justifikim pasi Luani, ishte i ngarkuar me detyrë që të gjente armët dhe rrugën për t’i transportuar ato drejt Kosovës. Në të gjitha ecejaket që bënte Ramushi jashtë vendit, një strehë të sigurt e kishte edhe në shtëpinë e Gimit në Tiranë.

Por jo vetëm Ramushi. Personazhi ynë, tregon së në banesën e tij, e cila ndodhet në rrugën “Andon Z. Çajupi”, pranë zonës së ish-Bllokut, kanë ndaluar edhe shqiptarë të tjerë të Kosovës që kanë dhënë kontribut të jashtëzakonshëm për luftën e atyre viteve. Në këtë shtëpi, në vitin 1992 ka ardhur dhe heroi legjendar i UÇK-së, Adem Jashari.

Sipas Gimit, UÇK-ja është krijuar në vitin 1995, por fillimet e saj i ka patur edhe më herët. Bisedat e para për ngjizjen e saj i ka dëgjuar më parë, që në vitin ’92. Në shtëpinë për të cilën po flasim ka ardhur e ka qëndruar edhe Hashim Thaçi, i cili në atë kohë ishte një djalosh i ri i etur për të çliruar vendin e tij dhe i gatshëm për të marrë përsipër drejtimin e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës; aktualisht ai mban postin e ministrit të Jashtëm në Kosovë.

Një tjetër emër i rëndësishëm që ka qëndruar në atë derë gjatë luftës së Kosovës ka qenë edhe Ali Ahmeti. Por ka patur shumë emra që janë strehuar në atë banesë e që më vonë kanë rënë dëshmorë. Aq sa Gimi e ka të vështirë t’i kujtojë e t’i përmendë të gjithë me radhë.

Po përveç njerëzve, një punë e madhe është bërë edhe me armët. Në nga dhomat e shtëpisë ka qenë një depo e vërtet armatimi. Aty mblidheshin të gjitha llojet e tyre dhe më pas transportoheshin për në Kosovë. Çunat kishin nevojë për mjete luftarake!

Pengesat nuk kanë qenë të pakta. Gimi, si një dëshmitar dhe koordinator, i cili njeh shumë mirë prapavijën e asaj ç’ka ka ndodhur në ato vite tregon se një pengesë e madhe ka qenë edhe ish-Presidenti i asaj kohe në Shqipëri, Sali Berisha. Mesoburri që kemi përballë, teksa shprehet, përfshihet shpesh nga emocionet. Nuk e ka patur të thjeshtë, kishte sfida të mëdha.

Ai na tregon për një nga fjalitë më të papërshtatshme dhe therëse që kanë dëgjuar nën shoqërinë e miqve të tij të Kosovës në një nga mitingjet e organizuar në atë kohë në sheshin Skënderbej, ku Berisha, sipas tij, doli dhe tha, fjalë për fjalë “UÇK-ja është dorë e zgjatur e UDB-së jugosllave”. Madje, Bushati shton më tej edhe një fakt interesant në lidhje me rolin e shtëpisë së Sali Berishës në Viçidol, në vitet e luftës.

“Ai gënjen kur thotë se shtëpia e tij në Viçidol ka shërbyer si bazë e UÇK-së, ai gënjen pasi unë kam qenë vetë atje në atë kohë dhe e kam parë. Ajo shtëpi ishte jashtë përdorimit dhe nuk ka strehuar asnjë ushtar të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Si mund të ketë qenë bazë një masiv gurësh që gjendeshin atje. Ata që e dinë historinë dhe e kanë parë terrenin me sytë e tyre, taksa dëgjojnë të thuhet kjo gjë, acarohen” – tregon Gimi, duke qenë i bindur për këtë fakt.

Por jo vetëm me Berishën, Gimi nuk nguron të shprehë mendimin e tij edhe për Pandeli Majkon, i cili gjatë kohës kur ishte kryeministër, përveç anës së dukshme që u pa, ku thotë se ai dha një kontribut pozitiv, sipas tij, ai edhe ka penguar ngarkesa të mëdha armësh që të kalonin në Kosovë. Ndryshe mendon për ish-kryeministrin Fatos Nano. Nuk e konsideron veten nanoist, por dëshiron që çdokujt t’i japë hakun. Sipas tij, ndihmën më të madhe për luftën e Kosovës e ka dhënë Fatos Nano.

“Nuk e harroj” – thotë Gimi, “dhe e kam dëgjuar me veshët e mi, që ka thënë; hajt mo, pse kaloi një mushkë në kufij, nuk u bë nami”. Kjo fjali ishte një ndihmë shumë e madhe për UÇK-në, pasi ai mbyllte një sy dhe toleronte. Kaq mjaftonte në atë kohë”.

Ndërsa për Ibrahim Rugovën ka një mendim krejt ndryshe. Për të ai ka qenë një nga tradhtarët më të mëdhenj të Kosovës. Nuk ka bërë asgjë. Ka ndjekur një politik pacifiste dhe ishte kundra luftës. Njerëz të tillë ishin pengesë dhe të padobishëm, sipas tij.

Por, le të kthehemi te banesa dhe armët që qëndronin në të. Duket se shtëpia ishte kthyer në një kazermë ushtarake. Përveç mbledhjes dhe strehimit të tyre, një tjetër sfidë ishte edhe dërgimi në Kosovë. Deri në Kukës çoheshin me makinë e më pas për të kaluar kufirin përdoreshin kafshë transporti.

Gim Bushati ka qenë një ndër personat e cili ka marrë përsipër të presë një ngarkesë të rëndësishme armatimi në aeroportin e Rinasit. Dokumentet janë bërë sikur ato që do të zbarkoheshin ishin ndihma humanitare. Porosinë e kishte bërë Ramushi dhe Gimi mori iniciativën të bënte dokumentacionin dhe të priste armët që ishin snajperë me nitroglicerinë, vlera e tyre ishte 50 milionë dollarë.

Ai ka shumë nostalgji për vitet e luftës së Kosovës. Ndihet krenar për ndihmën që ka dhënë. Por mbi të gjitha ndihet krenar edhe për nënën e tij, Drita, e cila ishte si një nënë për të gjithë djemtë që morën armët dhe dolën në luftë. Sipas tij, shumë prej tyre, ajo i ka mësuar edhe të mësojnë të përdorin armën kallashnikov. Dhe për këtë ka marrë edhe fletë nderi dhe medalje ari për kontributin e dhënë në ndihmë të luftës dhe pritjen e ushtarëve të UÇK-së.

Një ndihmë të madhe me këshilla diplomatike dhe jo vetëm ka dhënë edhe vëllai i tij, Petrit Bushati, i cili deri para pak muajsh mbante postin e Ambasadorit të Shqipërisë në Maqedoni, fatkeqësisht i ndarë nga jeta së fundi pas një sëmundjeje të rëndë. Petriti gjatë viteve të luftës ka qenë ambasador në SHBA dhe roli i tij ka qenë i rëndësishëm gjë që është reflektuar edhe në pozitivitetin që ish-Presidenti i SHBA-së në atë kohë, Bill Klinton ka patur për Kosovën.

Për Gimin, ajo shtëpi ka një peshë të madhe në muret e saj, ka një histori e cila ka lënë gjurmë në jetën e tij. “Unë kam ndërmend t’i them Ramushit, që me aq ndikim sa ka ai sot, të vendosim një pllakat në hyrje të banesës ku të shkruhet që, “Kjo shtëpi ka qenë bazë e UÇK-së në Shqipëri” dhe të njihet si e tillë.

****

Dashuri në kohërat e luftës

Si në shumë histori lufte, edhe kjo, ka historinë e saj të dashurisë në të. Gim Bushati është dëshmitar i një historie dashurie mes Ramush Haradinajt dhe një vajzë finlandeze të quajtur Joana.

Ai tregon me shumë emocion edhe për këtë pjesë…:“Ramushi kur ishte në punë në Zvicër, bashkëjetonte me një studente finlandeze, e cila quhej Joanna Carlasson që studionte për Hoteleri Turizëm. Përveç studimeve ajo punonte si menaxhere në një hotel turistik. Një gjë është për t’ u përmendur, Joanna e braktisi punën dhe shkollën dhe erdhi në Shqipëri për të shkuar në luftë, në Kosovë, te Ramushi. Ajo kishte qenë edhe njëherë tjetër në Shqipëri, bashkë me Ramushin kanë qëndruar në shtëpinë time afro një muaj. Edhe herën e dytë, ajo u vendos të shtëpia ime.

Qëllimi i saj ishte që të merrte kontakt me grupin që lëvizte Kosovë-Shqipëri e anasjelltas duke shoqëruar luftëtarë që vinin nga Evropa për t’u bashkuar UÇK-së. Në këtë kohë merrja kontakt me Ramushin në çdo kohë me telefon satelitor. I tregova Ramushit për dëshirën e madhe që kishte Joana për të ardhur e për të luftuar së bashku me të në Kosovë. Ramushi ishte në mënyrë kategorike kundra, por këmbëngulja e asaj ishte shumë e madhe.

Pak kohë më vonë gjatë luftimeve në Kosovë, ai u plagos për herën e dytë. Për disa ditë e ia mbajta të fshehtë këtë gjë Joanës por, ajo e kuptoi që diçka kishte ndodhur. Gjeta një moment të përshtatshëm dhe ia thashë, u trishtua shumë dhe vetëm qante, meqë edhe unë u mërzita, ata natë kemi pirë gjithë natën alkool në një nga lokalet e Tiranës, pranë “Shallvareve”. Zakonisht femrat skandinave pinë shumë, kemi pirë një litër uiski dhe një litër Bacardi.

Tek ajo kam parë virtytet të rralla, një njeri më karakter të fortë, shumë trime dhe një amvisë e shkëlqyer në familje. Ajo vinte nga një familje shumë e pasur finlandeze, por thjeshtësia e saj ishte e paimagjinueshme. Pas disa ditësh, Joana e kishte vendosur që do të largohej drejt Kosovës dhe Ramushi u bind, gëzimi i saj ishte i paimagjinueshëm.

Ajo kishte marrë me vete nga Finlanda të gjitha pajisjet për luftë. Siç ka treguar Ramushi dhe shokët e tjerë të UÇK-së, Joana ka marrë pjesë në luftime të ashpra dhe është dalluar si një luftëtare shumë trime. Ajo ishte një mbështetëse dhe ndihmëse shumë e madhe për Ramushin, është pak ta quash heroinë. Pas disa kohëve Joana lindi një djalë dhe i vendosën së bashku me Ramushin emrin, Gjin, emër tipik shqiptar.

Megjithatë, çdo njeri gabon, që nga liderët e deri tek njerëzit më të thjeshtë. Ramushi gaboi rëndë, u nda nga Joanna. Këtë e bëri për shkak të mentalitetit dhe opinionit të njerëzve në Kosovë, se Ramushi e ka bashkëshorten e huaj, që sot është një nga mentalitetet më të vjetruara të qytetërimit modern.

Unë e kam biseduar me Ramushin dhe ia kam thënë në sy gabimin, por ai nuk donte të merrte kosto në publik për shtetësinë që kishte e dashura e tij, ndaj e mori atë vendim. Sot, Joana së bashku me djalin jetojnë në Finlandë.”/DITA