Kreditimi i ekonomisë, masat e marra të pamjaftueshme

Kreditimi vijon të mos jetë efektiv në ekonomi. Biznesi qëndron larg bankave megjithë masat e marra nga Banka e Shqipërisë për t’i nxitur bankat e nivelit të dytë të kreditojnë ekonominë. Sipas një analize të bërë nga Banka Qendrore matjet në fund të vitit 2014 tregojnë se raporti i mjaftueshmërisë së kapitalit të sistemit është 0,13 pikë përqindjeje më i ulët sesa po të ishte llogaritur pa efektin e masave.

Kjo tregon që bankat kanë rritur më shumë investimet jashtë, pavarësisht nga kërkesa më e lartë për kapital, dhe efekti i investimeve tek jorezidentët ka qenë më i madh sesa ai i kreditimit të ekonomisë. Megjithatë, efekti nuk ka qenë i njëjtë për të gjitha bankat e sistemit.

Pesë nga bankat e sistemit e kanë raportin e mjaftueshmërisë së kapitalit më të lartë sesa po të ishte llogaritur pa efektin e masave, çka tregon se ato kanë kredituar më shumë ekonominë vendase sesa kanë investuar jashtë.

Janë gjithsej tetë banka të sistemit kanë rritur kreditimin në ekonomi gjatë viteve 2013­2014 brenda pritshmërisë vjetore të rritjes prej 4­10%, duke u ndikuar pozitivisht nga kjo masë. Megjithatë, janë më shumë banka, dhjetë prej tyre, që kanë rritur investimet tek jorezidentët, duke u ndikuar negativisht në llogaritjen e mjaftueshmërisë së kapitalit.

Për nxitjen e kreditimit në ekonominë vendase, në vitin 2013 Banka e Shqipërisë uli kërkesën për kapital, mbi shtesës vjetore të portofolit të kredisë në nivelet 4–10%.

Në krahun tjetër, për të shmangur rritjen e investimeve të fondeve të lira të bankave në tregjet e huaja, u vendos rritja e kërkesës për kapital, mbi shtesën e investimeve tek jorezidentët në krahasim me gjendjen në fund të muajit mars 2013.

Në rezultante, efekti i masave ka qenë negativ, sepse pavarësisht prej rritjes së kërkesës për kapital, një pjesë e madhe e bankave kanë vazhduar të rrisin investimet jashtë.