Nxënësit shqiptarë mësojnë me bërtitje e shkulje veshi?

Ofendimet, sharjet, shkulja e veshit e në raste të caktuara ndonjë pëllëmbë, vijojnë të përdoren nga mësuesit si format më të shpeshta në disiplinimin e nxënësve të arsimit parauniversitar. Më i theksuar ky fenomen paraqitet në zonat urbane, dhe kryesisht në shkollat 9-vjeçare. Sondazhi më i fundit i kryer nga UNICEF, mbi mënyrat e reja të disiplinimit të fëmijëve në shkolla, vë në dukje se mësuesit shqiptarë vijojnë t’i besojnë këtyre elementëve, si një formë e duhur për edukimin e nxënësve. Konkretisht rezulton se të paktën 62 për qind e mësuesve në 9 qytetet më të mëdha të vendit, nuk ngurrojnë t’u bërtasin nxënësve, rreth problemeve të konstatuara gjatë zhvillimit të procesit mësimor. Rreth 55 për qind e nxënësve të zonave urbane, si Tirana, Vlora, Elbasani, Korça, Shkodra, raportojnë raste të shumta dhune, ndërkohë që në zonat rurale kjo shifër shkon në 46 për qind. Mësuesit e Shkodrës dhe të Elbasanit konfirmohen si më të “egrit”, pasi raportojnë nivel në rritje të bërtiturave. Situata më e qetë raportohet në qytetin e Korçës dhe të Librazhdit, ku nuk raportohet ushtrim dhune. Si mësuesit ashtu edhe fëmijët raportojnë se djemtë, pavarësisht moshës, zonës gjeografike apo etnisë, ata dhunohen me shumë se vajzat, si nga mësuesit ashtu edhe nga bashkëmoshatarët e tyre. Përdorimi i dhunës kryesisht asaj psikologjike, si formë edukimi është pranuar edhe nga drejtuesit e Ministrisë së Arsimit.

“Flitet për një vajzë që përdhunohej në grup. Pak kohë më parë një rast ndodhi në Lezhë, për fëmijë që keqtrajtohen nga mësuesit, ka plot raste në tilla në shkollat shqiptare. Ka raste për nëna që ushtronin dhunë për gabime të vogla të fëmijëve të tyre, padyshim pjesë e shoqërisë shqiptare dhe për shumë e shumë fenomene të tilla që rëndom ne sot i gjejmë kudo. Jemi të vendosur për të ndëshkuar këdo që në ambientet e shkollës ushtron dhunë. Dhunë padyshim psikologjike apo verbale, pa folur pastaj edhe për raste absolutisht të pa tolerueshme që është dhuna fizike”, ka pohuar ministria e Arsimit Lindita Nikolla, ku dhe ka shtuar se po punohet për të rritur sigurinë në shkolla. Siguri e cila do të ndëshkojë të gjithë arsimtarët që përdorin dhunë në mjediset shkollore. Të njëjtin mesazh ka përcjell edhe përfaqësuesi i UNICEF në vendin tonë të Detelf Palm, ku theksoi se shoqëria shqiptare njëherë e mirë duhet të njohë format e ndryshme të dhunës, dhe t;i denoncojë ato. Sipas tij, format e dhunës duhet të zëvendësohen me mënyra të reja disiplinimi. Dhuna dhe ofendimet e prindërve, mësuesve ndaj fëmijëve gjenerojnë dhunë dhe thyerje të besimin dhe vlerësimit të fëmijës në veten e tij. “Kombi duhet të jetë një vend i sigurt, ndonjëherë më i sigurt sesa shtëpitë. Fëmijët janë qenie njerëzore që duhet të respektohen, ne nuk mund të shohim në çdo shtëpi, por të paktën mund të kontrollojmë çdo shkollë”, tha Detelf Palm. Duket se mësuesve më së shumti u mungojnë aftësitë e nevojshme komunikuese për t’u marrë me sjelljet problematike apo me fëmijë të cilët mund të kenë vështirësi në të nxënë. Një nga format e raportuara me shpesh është edhe dhuna e fëmijës ndaj fëmijës, duke vënë në dukje përhapjen e presionit të bashkëmoshatarëve, dhe të sjelljes se dhunshme mes nxënësve në shkollat shqiptare.

Arritjet pozitive 

Studimi tregon disa aspekte pozitive të zbatuara, si për shembull ka një rritje të ndërgjegjësimit ndaj fenomenit dhe mënyrave të reja për t’u përgjigjur ndaj tij: “Në shkolla janë ngritur këndet e informimit ku shpërndahen paketa informuese për nxënësit, zbatimi i politikës së shkollave miqësore për fëmijët; 500.000 prindër reagojnë dhe pranojnë të flasin me fëmijët e tyre në lidhje me dhunën dhe 640.000 nxënës janë në dijeni të mënyrave të reja të disiplinimit dhe mbi 3.500 drejtorë shkollash, mësues, psikologë janë trajnuar për këtë përqasje dhe kanë treguar dëshirë për ta zbatuar atë”, citohet nga UNICEF. Studimi shtrihet në periudhën kohore, Dhjetor 2011 – Nëntor 2013 dhe përshin shkolla të rretheve Dibër, Shkodër, Lezhë, Kurbin, Tiranë, Elbasan, Librazhd, Korçë, Vlorë. Kampioni i studimit përbëhet nga rreth 1000 mësues, 1000 anëtarë nga komuniteti dhe 90.000 nxënës.

Raportohet nivel më i lartë i përdorimit të dhunës nga nxënësit e shkollave urbane krahasuar me ato rurale, në klasat e larta dhe kryesisht ndaj djemve. Arsyet e mundshme: “Prezence e klasave më të ulëta në shkollat rurale, më shumë probleme në sjellje në shkollat brenda qytetit (mësuesit iu përgjigjen këtyre sjelljeve me disiplinë më të ashpër).

Eshtë shqetësues fakti se është rritur raportimi i nxënësve për përdorimin e dhunës fizike disiplinore nga mësuesit (si shkulje veshi, goditje, shtyrja apo pickimi). Pjesa më e madhe e mësuesve besojnë se dhuna fizike dhe psikologjike ka efekte pozitive në edukimin e fëmijëve edhe pse ishin gjithashtu të ndërgjegjshëm për pasojat negative të saj.

Nxënësit e klasave më të larta (8-13) mendojnë se dëshira e tyre për të mësuar dhe për të ndjekur shkollën ndikohet shumë nga dhuna.

Mësuesit gjithashtu, raportojnë  nivel të lartë të përdorimit të dhunës fizike dhe verbale ndaj nxënësve të tyre. Korça dhe Librazhdi raportojnë nivelin më të ulët mesatar të përdorimit të dhunës, ndërkohë që mësuesit e Lezhës, Vlorës dhe Tiranës, Elbasanit dhe Shkodrës raportojnë nivel më të lartë.

Mësuesit përdorin më pak dhunë (veçanërisht më pak të bërtitura dhe shkulje të veshit), në Vlorë dhe Dibër.

Mësuesit në Shkodër dhe Elbasan raportojnë nivelin e të bërtiturave ndaj nxënësve në rritje.

Librazhdi ishte qyteti që raportoi rënie të gjitha llojeve të dhunës, duke arritur në 0 për qind