Trakte me thirrje antishqiptare: Të parët tanë vepruan, ne ç’bëjmë?

Shpërndahen trakte në mënyrë ilegale në Himarë nga “Komiteti i Vorio-Epirit 1914”, ku hidhen thirrje anti-shqiptare dhe nxitet revolta për të vepruar për pavarësinë. Dy persona, njëri nga të cilët i shoqëruar, minoritar dhe një tjetër i shpallur në kërkim nga policia, akuzohen se përgjatë dy ditëve të fundit kanë ngjitur dhe hedhur trakte në lagje të ndryshme të qytezës së Himarës, një zonë e njohur dhe e populluar me minoritarë. Veprimtaria është ndërmarrë në kuadër të 100 vjetorit të revoltës për të mos iu bashkuar Shqipërisë nga minoritarët e Himarës që kërkonin pavarësinë e Vorio-Epirit më 1914. Më 17 shkurt, nesër, bëhet një shekull nga ajo ditë. Këtë fakt e provojnë edhe materialet e gjetura dhe të sekuestruara, traktet e shtypura që mbaheshin në një makinë tip “Opel Astra” me targa greke IMB1263, e drejtuar nga i dyshuari 28-vjeçar, Filip Nestur Dhimojani, i njohur edhe si minoritar në këtë zonë. Por policia vendore tha se bashkë me të ka qenë edhe një tjetër person, me inicialet S. Dh., po nga Himara, që u shpall në kërkim. Kurse 28-vjeçari pas shoqërimit u la për hetim në gjendje të lirë.

Traktet me parulla anti-shqiptare

Në trakte parullat dhe thirrjet ishin të qarta. Autorësia ishte e grupimit të quajtur “Vorio Epir 1914”, pasi u identifikuar vula në fletë-palosje. I shoqëruari ka dëshmuar se ishte vetëm drejtues i mjetit dhe jo autor, ndërsa nuk kishte dijeni përse shërbenin ato trakte. Policia e Vlorës mori informacione në rrugë operative se gjatë natës, por edhe ditën, të dyshuarit ngjitnin dhe hidhnin fletushkat me thirrje anti-shqiptare në ambiente publike dhe banesa. Në to shkruhet në greqisht: “100 vjet më parë, të parët tanë vepruan. Po ne çfarë bëjmë sot?. Skllav është ai që pret lirinë nga të tjerët!”. Në këtë mënyrë hidheshin thirrje për t’u ngritur dhe kërkuar ndarjen nga Shqipëria, duke sponsorizuar me nacionalizma Vorio-Epirin. Ngjarja nuk është njoftuar zyrtarisht nga Policia e Shtetit, por u konfirmua se kishte ndodhur dhe po hetohet. Po kështu në Greqi, mediat shkruanin për këtë ngjarje, duke iu referuar faktit se minoritarët kërkojnë të drejtat e tyre dhe se kur u shpërndanë fletushka në Greqi për 100 Vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë, autoritetet nuk i ndëshkuan shqiptarët. Ata e kanë cilësuar ngjarjen si një akt festiv me rastin e 100 vjetorit të Komitetit Qendror të Vorio-Epirit që u ngrit më 1914 në Himarë.

Hetimet e ngjarjes

Për momentin ka vetëm një numër të konsiderueshëm fletushkash të sekuestruara, një mjet autoveturë si provë dhe një të shoqëruar që e drejtonte makinën. Por një i dytë u shpall në kërkim si i përfshirë në këtë “akt antikushtetues”. Fletushkat mbanin vulën “Vorio-Epir 1914”. Të shkruara në greqisht, me gërma të mëdha dhe kapitale. Dyshohet se janë të printuara në mënyrë artizanale në ndonjë bazë të fshehtë brenda vendit. Po mblidhen informacione për persona të tjerë të përfshirë dhe hetimin e tyre për zbardhjen e plotë të ngjarjes, në bashkëpunim me prokurorinë. Në fletushkë dalloheshin përveç thirrjeve antishqiptare, edhe fotografia e kryesisë së fshatit Himarë të një shekulli më parë, që janë shpërndarë në çdo cep të Himarës.

KEVA, 17 shkurti dhe Jorgo Zografo i Himarës

Përfaqësues të Partisë, Agimi i Artë në Greqi vazhdimisht kanë shprehur qëndrimin se, me ardhjen e tyre në pushtet, Greqia do të çlirojë pjesën e territorit të saj që ndodhet brenda kufirit të Shqipërisë.

“Epiri i Veriut”. Në vitin 1914, ajo pjesë e Shqipërisë që Greqia e quan “Epiri i Veriut”, refuzoi t’i bashkohej Shqipërisë duke deklaruar pavarësinë në Gjirokastër dhe formoi qeverinë e saj. Protokolli i Korfuzit, i cili u firmos nga Shqipëria dhe qeveria e përkohshme e “Epirit të Veriut”, njihte zyrtarisht “Epirin e Veriut” si njësi autonome vetëqeverisëse nën sovranitetin dhe principet e Shqipërisë. Kjo marrëveshje i jepte në një farë mënyrë autonomi brenda territorit të Shqipërisë kësaj pjesë të territorit të Shqipërisë. Kjo ndodhi pas përfundimi të Luftës së Ballkanit, por protokolli nuk u zbatua asnjëherë për shkak të paqëndrueshmërisë politikë në Shqipëri. Ndërsa, anulimi i protokollit u bë zyrtarisht në vitin 1921 gjatë Konferencës së Ambasadorëve. Në çdo 17 Shkurt, qarqe të caktuara greke, përkujtojnë vitin 1914 kur i quajturi “Epiri i Veriut”, deklaroi autonominë e vet dhe krijoi në Gjirokastër qeverinë me kryeministër Jorgo Zografo. KEVA (Komiteti Qendror i Luftës Vorio-Epirote), është emri i një prej organizatave greke, ndoshta më aktivja dhe me kapacitetet më të mëdha financiare dhe infrastrukturore për atë që në shtetin helen njihet si “Çështja e pazgjidhur e Vorio-Epirit”.