Ushtarakët “debitorë”, për faj të administratës

Pas daljes së ligjit nr.10142/2009 dhe aktit normativ nr.5/2010, në median e shkruar vërshuan njoftimet me listat e ushtarakëve që u rillogaritej pensioni. Për botimin e këtyre njoftimeve, paguheshin gazetat me lekët që u mbanin ushtarakëve dhe u krijua një ide e gabuar sikur ne ushtarakët po merrnim shumë lekë. Në të vërtetë me këto lista uleshin ndjeshëm pensionet tona dhe shumë ushtarakë shpalleshin “debitorë”, pa patur asnjë faj dhe përgjegjësi. Specialistët DRSSH-ve nuk flisnin për këto efekte negative por gjithmonë kanë bërë përpjekje për të na mbushur mendjen se po zbatohet ligji dhe për ta faturuar përgjegjësinë tek ushtarakët. Ky qëndrim u riciklua dhe arriti kulmin, në maj të vitit 2015, kur nendrejtori i ISSH (H.Hoxha) mashtroi në Komisionin e Ligjeve ditën kur u miratua projektligji për faljen gjobave të subjekteve private dhe publike për mospagim të kontributeve të sigurimeve shoqërore e shëndetësore.

     Në këtë mbledhje deputeti Majko ngriti shqetësimin për ushtarakët debitorë dhe kërkoi të dinte se kush mban përgjegjësi për këtë veprim. Përmbledhtas, H.Hoxha u përgjigj – se për ushtarakët procesi është kompleks, me shtrirje në kohë prej disa vitesh, ky proces pati vonesa në kohë, që krijuan penalitete. Janë akoma 500 ish-ushtarakë që nuk kanë çuar dokumentet në ISSH. Ai më tej ngriti një alibi bajate dhe mashtroi kur u shpreh: “Një pjesë e ish-ushtarakëve nuk kanë interes t’i sjellin, sepse llogaritja fillon në 2009-n dhe masa debitore është disi e konsiderueshme, dhe i bie që nëse ka marrë 6 vjet nga viti 2009, 50 mijë lekë në muaj më tepër, duhet që për një kohë po kaq të gjatë, t’u mbahet ai që quhet 20%”.

     Për të rrëzuar këtë gënjeshtër publike të bërë në Komisionin e Ligjeve, po trajtojmë disa argumente dhe fakte konkrete që vërtetojnë se ushtarakët janë shpallur “debitorë” për fajin, neglizhencën dhe pa aftësinë e administratës shtetërore, e cila nuk e ka bërë rillogaritjen e pensioneve brenda afatit që përcakton ligji. Pra ushtarakët janë “debitorë” për faj të vetë shtetit dhe jo për faj të tyre.

     Në VKM nr.793/2010, dalë në zbatim të ligjit nr.10142/2009, në kreun e V-të, pika 3 theksohet se:

a) D.R.S.SH, me shkresë përcjellëse do t’i dërgojnë institucionit, që ka urdhëruar daljen në rezervë apo lirim të personit, listat emërore për çdo përfitues, të pensionit të parakohshëm dhe pensionit suplementar.

b) Institucionet e linjës, brenda 1 muaji nga data e mbërritjes të listës emërore të personave, plotësojnë formularin tip të periudhës së shërbimit dhe të pagës mesatare, të cilin ia përcjellin DRSSH.

c) DRSSH, brenda 15 ditëve nga data e mbërritjes të dokumentacionit individual, përfundojnë rillogaritjen, llogarisin diferencat, zbatojnë procedurat ligjore të evadimit të tyre dhe njoftojnë zyrtarisht përfituesin duke dërguar edhe dokumentacionin përfundimtar për realizimin e pagesës mujore.

Nga sa më sipër del qartë se ushtarakët janë të përjashtuar tërësisht nga proçesi i rillogaritjes të pensionit, sepse ligjvënësi nuk u ka ngarkuar asnjë detyrim për paraqitje kërkesash apo dorëzim dokumentesh të tjera, si ka thënë Hasani. Ushtaraku kurrë nuk është njohur me dosjen e tij personale. Dosjet e karrierës ushtarake dje dhe sot administrohen, menaxhohen dhe ruhen nga M.M., kurse dosjet e pensioneve administrohen, menaxhohen dhe ruhen nga DRSSH-të. Hasani duhet ta mësojë që ne ushtarakët nuk i kemi dosjet në shtëpi që të bllokojmë procesin apo ta zvarrisim atë. Procesin e rillogaritjes e kanë zvarritur dhe bllokuar administrata e DRSSH dhe ajo e institucioneve të linjës.

     Ushtarakët “debitorë” janë viktima të arbitraritetit dhe urrejtjes të qeverisë të kaluar, që i shpalli debitorë për faj të administratës të vet. Sipas VKM nr.793/2010, proçesi i rillogaritjes duhet të përfundonte brënda 2 deri 3 muajve, pra duhet të kishte përfunduar brënda muajit shtator të vitit 2009. Nëse administrata do ta kishte zbatuar këtë detyrë brenda afateve që përcakton ligji, sot nuk do të kishte asnjë ushtarak debitor. Pra ushtarakët janë shpallur “debitorë” për faj të administratës shtetërore.

       Qeveria e sotme në vend që penalizojë administratën e vet, që ka 6 vjet që shkel ligjin, që nuk ka bërë detyrën brënda afatit ligjor, që fle gjumë mbi dosjet e ushtarakëve dhe që firmos çdo muaj, për të na mbajtur pa drejtësisht 20% të pensionit tonë, vijon të na ndëshkojë akoma ne ushtarakëve me ligjin nr.10142/2009 dhe aktin normativ nr.5/2010 të qeverisë të kaluar. Pra qeveritë kanë 6 vjet që mbrojnë dhe mbajnë në punë administratën që ka shkelur dhe vijon të shkelë ligjin dhe nuk i falin ushtarakët “debitorë që janë ndëshkuar dhe penalizuar, duke qenë krejtësisht të pafajshëm. Të penalizosh ushtarakët për faj të administratës shtetërore, është njëlloj sikur në një teatër, të penalizosh dhe ndëshkosh spektatorët, për arsye se aktorët nuk zbatojnë detyrat në kohë, harrojnë tekstin, nuk kordinojnë me njëri tjetrin, dalin nga skenari dhe me veprimet e mos veprimet e tyre çojnë në dështimin e shfaqjes.

     Ushtarakët “debitorё” kanё marrё atё pension qё ju ka llogaritur dhe dhёnё shteti (DRSSH). Masa e pensionit ёshtё caktuar nё pёrputhje me ligjet qё ishin nё fuqi nё kohёn qё ju ka lindur e drejta dhe nuk i kanë marrë lekët në mënyrë antiligjore, duke mashtruar apo falsifikuar dokumentet si subjektet private dhe publike që u falën ditën që Hasani cicëronte dhe tentonte të hidhte përgjegjësinë e vartësve të tij, mbi supet tona. Vallë ministrat e linjës dhe deputetët me diploma jurisprudence në xhep dhe me një përvojë të madhe juridike nuk e dinë se shpallja e ushtarakëve “debitorë” dhe trajtimi i tyre akoma si të tillë, bie ndesh me Kushtetutën, me Vendimin nr.33/2010 të Gjykatës Kushtetuese dhe me Konventat Ndërkombëtare të Mbrojtjes të të Drejtave dhe Lirive Themelore të Njeriut. Nuk e dinë se për ushtarakët “debitorë” është shkelur me të dyja këmbët parimi i sigurisë juridike dhe të së drejtës të fituar më parë.

   Në këto kushte, lindin disa pyetje që duan përgjigje nga qeveria dhe deputetët:

Kur qeveria fal bisnesmenët që kanë shkelur ligjin, pse nuk fal dhe ushtarakët që ka shumë gjasa që të vdesin “debitorë”? Kur qeveria nuk kishte nevojë për 21 miliardë lekët e faluara të gjobave të 59.400 subjekteve private dhe publike, që kanë shkelur ligjin, pse ka nevojë për lekët e bukës dhe të ilaçeve të ushtarakëve? Pse mbahet një qëndrim me dy standarte?! Mos duhet që të kishim vjedhur, mashtruar dhe falsifikuar dhe ne që të faleshin si subjektet private dhe publike? A nuk është absurde të falësh subjektet private, publike, administratën e DRSSH dhe institucioneve të linjës që kanë shkelur ligjin dhe të mos falësh ushtarakët “debitorë” që nuk kanë shkelur asnjë ligj dhe nuk kanë asnjë faj?

     Qëndrimi i deputetëve në komision (maj) dhe në seancën parlamentare (korrik), i kalon kufijtë e një arsyetimi ligjor dhe njerëzor. Ata dhe ministrat e linjës duhet t’i vrasë ndërgjegja që votuan për faljen e subjekteve private dhe publike që nuk kanë deklaruar sigurimet shoqërore dhe shëndetësore, që kanë mashtruar dhe kanë punuar me dy lista, për t’ju shmangur detyrimeve ndaj shtetit dhe nuk morrën fare në konsideratë shqetësimin e Z.Majko për ushtarakët “debitorë”. Ata duke ngrënë gënjeshtrën e Hasanit, jo vetëm nuk i kërkuan fare llogari por nuk e shqyrtuan fare mundësinë që t’i rekomandonin qeverisë për të marrë një VKM për të falur ushtarakët që janë shpallur “debitorë” për faj të vetë shtetit. Kjo situatë absurde nuk ndodh në asnjë pikë të globit. E them këtë sepse qeveria deri tani ka marrё disa vendime falje, pёr probleme dhe shtresa tё tjera dhe nuk ka asnjё arsye apo pengesё qё tё mos marrë dhe njё VKM pёr faljen e “debitorёve” ushtarakё qё janё viktimizuar nga shteti i tyre. Shuma e lekёve tё ushtarakёve debitorё, është si një pikë uji në mes të oqeanit në raport me faljet që ka bërë qeveria deri tani.

     Disa deputetë, qeveritarë, politikanë, madje dhe disa nga kolegët tanë na rekomandojnë “Mos e humbni besimin se shpresa vdes e fundit”. Ne ushtarakët në kushtet kurrë durimi na është sosur, besimi na është lëkundur dhe shpresa po na vdes nga dita në ditë, sjellim në vëmendje të shumicës qeverisëse një fjalë të urtë popullore të një shteti fqinj ku thuhet se: “Duke jetuar gjithë jetën me shpresë, vdes i uritur”. Disa nga kolegët tanë e kanë tejkaluar këtë kufi, sepse kanë vdekur jo vetëm të uritur, por kanë vdekur “debitorë” duke mos i patur borxh askujt”.

   Në këto kushte ne ushtarakët i kërkojmë dhe njëherë qeverisë të nxjerrë një VKM për faljen e ushtarakëve “debitorë” për të korrigjuar këtë padrejtësi ligjore që rëndon prej 6 vjetësh mbi supet tona dhe njëherazi kërkojmë që të ngrihet sa më shpejt grupi i punës ndërministror me përfaqësues dhe nga shoqata e ushtarakëve, për ndryshimin e ligjit nr.10142/2009, sipas premtimit që na është bërë nga Ministria e Mirëqënies Sociale dhe Rinisë në shkresën me nr.4156, datë 14.04.2015. Për këtë ditët e fundit ju kemi kërkuar dhe zyrtarisht, krijimin sa më shpejt të grupit të punës dhe fillimin menjëherë nga puna, sepse kanë kaluar 4 (katër) muaj dhe nuk është bërë asgjë.

    Në fund ju drejtohem kolegëve të mi “debitorë” se asnjëherë nuk është vonë për ta zgjidhur të drejtën e tyre individualisht nëpërmjet rrugës gjyqësore. Argumentet e këtij shkrimi dhe fakte të tjera që nuk mund të përmënden të gjitha në një shkrim, janë të mjaftueshme për të fituar gjyqin dhe për hequr nga shpatullat barrën e debisë të pa merituar. Të nderuar kolegë, afrohuni dhe anëtarësohuni në shoqatën e ushtarakëve të Tiranës, për të punuar së toku, për bashkimin tonë përfundimtar në një shoqatë të vetme. Mos pyesni më çfarë po bën shoqata për ju, por pyesni veten: Çfarë po bëni Ju për shoqatën, për fëmijët dhe familjen tuaj?

*Kryetar i Shoqatës të Ushtarakëve të Tiranës