Kolegji arbëresh i Shën Adrianit ishte qendër e rëndësishme arsimore dhe kulturore e arbëreshëve të Italisë.
U çel më 1734 dhe u quajt fillimisht Kolegji arbëresh Korsini.
Me themelimin e katedrës së gjuhës shqipe nga J. de Rada (1849), dha ndihmesë me vlerë për shkollën shqipe e mendimin pedagogjik shqiptar.
Pothuaj të gjithë shkrimtarët e dijetarët arbëreshë të ngulimeve të Kalabrisë e të Bazilikatës gjatë shek.XVIII-XIX kanë ndjekur këtë institut arsimor.
Kolegji arbëresh i Shën Adrianit pati një rëndësi të madhe për rolin dhe kontributin e tij në fushën kulturore e atdhetare.
—–
Marrë nga rubrika Enciklopedi e gazetës DITA. Materialet e kësaj rubrike bazohen në të dhënat e Fjalorit Enciklopedik Shqiptar, botim i Akademisë së Shkencave
Italia, qe nuk ishte atdheu i yne, lejon hapjen e Kolegjit arberesh. Kurse ne Shqiperi, qe ishte atdheu yne, aziatiket nuk na lejojne hapjen e shkollave tona.
A thua si do te reagoje ne kete turkoshaku “Arbeni” ?
Mollos, jo vetem aziatiket por ata Shqipetare pashallare e bejlere bere bythe e breke me osmanet c’bene?! Me e cuditcmja kjo simpatia e re per turqit sot dhe ato histori gjaku, terrori dhe inkuizicioni per gjuhen dhe kombin tone po na i konvertojne ne “vellazeri”, a durohet kjo?! Kur shikon mbeturinat e halldupeve te dikurshem te pushtojne qendren e Tiranes dhe nen ulerimat arabe te mbulojne shtatoren e Gjergj Kastriotit..!!
Normalisht qe Arberit ne Itali u respektuan dhe paten te drejten te flasin gjuhen dhe te ruajne zakonet e tyre e per kete duhet ti jemi gjithmone mirenjohes atij vendi. Kolegji i Shen Adrianit dhe i Madhi Jeronim de Rada me themelimin e katedres se gjuhes Shqipe i dha nje ndihme te madhe Rilindasve tane ne periudhen e veshtire te rizgjimit kombetar!
Ke te drejte.
shqiperia eshte term i ri i perdorur ne fillm shek XIX
ajo qe quhet shqiperi eshte ne fakt cope e perandorise se ndritur Otomane
Dole ti mbetje spermash otomane me emrin Arben…trecerkshi bythe-perpjete qe shkruan Shqip!
Me rrufsh b…
!!!
Qe nga viti 1468, direkt pas vdekjes se Heroit te Popullit dhe Kombit Shqiptar GJERGJ KASTRIOTI – SKENDERBEU e deri me date 28 NENTOR 1912, pushtuesit turq dhe sulltanet e tyre per asnje moment nuk lejuan te hapeshin shkolla ne gjuhen dhe kulturen e territorit te kombit shqiptar. As sot dhe as kurre, kur jane mbi 6’000’000 shqiptare ne Turqi nuk lejohet te hapen shkolla me gjuhen, kulturen dhe traditat shqiptare dhe pastaj si te paftyre qe jane therrasin dhe brockullisin se jemi “vllezer”.
Kurse shqiptaret qe shkelen Italine qe ne fillim u lejuan qe te hapeshin shkollat ne gjuhen dhe traditat shqiptare, prandaj abereshet jane aty ku jane dhe ne keto momente i bejne thirrje qeverive si te Shqiperise dhe Kosoves per ndihme arsimore dhe kulturore. Kuptohet qe politika shqiptare nuk ka kohe me u marre me keto vogelsira. Tung.
Kolegji Korsini ne 1734 mund te ket folur Arberisht por ka shkruajtur Latinisht,Ne Atdheun ton von von e formuam AlfaBetin. Athere I prishej pune Osmanve dhe Patriarkanes Greke qe Shqiptaret te shkolloheshin ne gjuhen e tyre.Pastaj e dini vet sopata,hanxhar,pagesa,pabesira, dhe vaxhdojne ene sot e ksaj dite.