Pashallëqet shqiptare ishin formacione shtetërore autonome në kuadrin e Perandorisë Osmane, të krijuara nga bashkimi i disa sanxhakëve.
Më të rëndësishmit ishin pashallëku i Shkodrës nën sundimin e Bushatllinjve, në të cilin u përfshinë disa sanxhakë të Shqipërisë Veriore, Qendrore e Lindore dhe pashallëku i Janinës nën sundimin e Ali Pashë Tepelenës, ku u përfshinë sanxhakë të Shqipërisë së Jugut.
Popullsia e tyre përbëhej nga shumica shqiptare, ndërsa në krahinat periferike kishte edhe pakica joshqiptare. Përpjekjet autonomiste të pashallëqeve shqiptare nuk u përkrahën dhe u luftuan nga fuqitë e mëdha të kohës.
—–
Botuar në rubrikën ENCIKLOPEDI të gazetës Dita
shum historike
t kishit shkr pak m shum m mir do ishte :p
Shum Keq duhet te kishte me shine informacion ik mer anej
Ne Urope thone se Pashai Janines ishte Grek musluman
dhe asnjiher nuk permendet fjala shqiptare ,kur Historianet Europiane flasin per
Historine e qytetait te Janines dhe te ashtuquajturin
Luani i Janines
Pashaj qe sundonte ne Janine dhe ishte i pamvarur nga Perandoria Turke .
A eshte e vertete cfar thone Historianet Eu ropes ,
per kte gje ?
Semundja shekullore e arberve, me pas shqiptareve, jane individualiste te pakorigjueshem: Skenderbeu nuk arriti te krijont eshtetin e bashkuar shqiptar, sepse nuk bindeshin princat e tjere, nder ta edhe vjehrri i tij, Gjegj Arianiti. Me pas, me të rëndësishmit ishin Pashallëku i Shkodrës nën sundimin e Bushatllinjve, ne veri dhe Pashalleku i Ali Pashes ne jug; njeri i binte gozhdes, tjetri patkoit, kush je ti e kush jam une! Isamil Qemali nuk mundi dot te krijonte shtetin e pavarur shqiptar ne te gjitha trojet, se kreun e shtetit ne Shqiperine e Veriut e donte Esat Pashe Toptani. Edhe sot shqiptaret jane te ndare ne dy shtete, se ne Kosove dhe Shqiperi do te mbreteroje Albin Kurti, etj. etj.
Ja fut kot
Skenderbeu e krijoi shtetin Arberor, qe njihej edhe nga Perendimi,
pavaresisht nga ikjet e ndryshme te Princave Shqiptare , Shteti Shqiptar ekzistonte ne kohen e Skenderbeut
por nuk kishte kohe te vazhdonte
sepse
i erdhi vdekja shume shpejt
Skenderbu veri vetem 1 gabim qe prishi paqen 10 vjecare me Sulltan Mehmetin,
sepse me ate paqer pas 10 vjetesh gjendja mund te ishte ndryshe ,
dhe pas 10 vjetesh Sulltan Mehmeti nuk do ishte gjalle sepse ai vdiq shpejt 2 vjet pas Skenderbeut
Dhe Shqiperia mund te merte me voone njefare AUtonomie , sepse me ato 10 vjet do forcohej shteti i Arberit
Por Skenderbeu e prishi ate Paqe 10 vjecare me Sulltanin,
sepse ja kerkoi Papa, se do krijohej Kryqezata Europiane kunder Osmaneve me ne krye Skenderbeun
Mirepo ai Pape vdiq,
ndersa Papa tjeter qe erdhi nuk pranoi ta vazhdonte ate projekt dhe kjo gje beri qe
Sulltani te sulej me gjithe forcen kunder Arberise
Ndersa ne lidhje me dy Pashalleqet , Ali Pashai beri perpjekje per ti bashkuar pashalleqet ne nje te vetem ku te krijohej Shqiperia,
por Bushatlliu nuk pranoi, sepse i tha qe “ti pastaj do na rrembesh pashalleqet tona”
Po ashtu Ali Pasha u lidh edhe me Rusine Cariste duke ju kerkuar atyre qe te krijonte Shqiperine e pavarur,
por Ruset nuk kthyen pergjigje,
sepse nuk donin nje shtet myslyman aty ne Ballkan ,
Pra Ali pashai ka bere perpjekje per te krijuar Shqiperine si shtet por si Rusia edhe Anglia e Franca nuk ua kishte qejfi qe te krijohej nje shtet myslyman aty , ndaj edhe nuk e perkrahnin Aliun ne luften e tij ,
por perkrahnin keto kombet ortodokse
Pra defekti jone ishte feja islame , ndaj nuk perkraheshin Pashalleqet tona nga Europianet, ne luften e tyre kunder Turqise osmane
Shume interesante, shqiptaret me tonelata arratisen nga raca e tyre,sepse formati i tyre eshte shume primitiv ne vlera shoqerore dhe shtetformuese, armiku me i madh i shqiptarit eshte vete shqiptari, kohe e humbur dhe e vdekur te meresh me shqiptaret, pervec atyre qe kane interes te vjelin prej shqiptare
Fjalia e fundit e shkrimit:
´´Perpjekjet autonomiste te pashallaqeve shqiptare nuk u perkrahen dhe u luftuan nga fuqite e medha te kohes´´.
Kesaj i thone,ta kthesh historine me bythe perpjete dhe nje bythe qe kundermon ere,ta marresh per livando,sic vazhdon te behet ne tere kete kohe te dhit-demokracise.
Autonomi,sipas kesaj shkaravine te mesiperme,na paskan kerkuar ata mender shqiptare dhe bejlere,qe nuk kishin asgje shqiptare,por qe dhe ishin me te eger ,kunder identitetit shqiptar,se dhe vet turku,gje qe dhe u cfaq,kur mas plandosjes se sulltanit,nga fuqit e medha,pashallaret tane krijuan turqine e vogel ketu,qe ish dhe me e keqe,dhe e prapambetur se vilajeti arnautistan osman i koheve para..
Ky hajdut ka qene lyder global si edvin rama.
U takua me shejtan Kozmain,qe ishte Sorosi i shek,XVIII,dhe beri Grreqine.
Pa kete maskara nuk do kishte greqi.
Ju Tepelene,Gjirokaster,Cameri,,Himare,,mos e qani shume,,se ju ka vrare si mizat.
As enver hoxha ka vrare aq gjirokastrite dhe leber ushtarake,sa ka vrare ky.
Ky e urrente rracen shqiptare dhe kurre nuk do nte bente shtet shqiptar ali tepelena.
Demo ziu, edhe sikur të t’a kishte shkërdhyer jot ëmë, nuk do të gënjeje kaq shumë për E.H. Kujdes se vrerri që ke të helmon vetë ty.