Nga Moikom Zeqo
Në rrafshin e krijimtarisë së mirëfilltë letrare mund të shikohet substanca letrare. Në mënyrë absolute në këtë substancë letrare nuk mund të ngurtësohemi as me formula dhe as me përcaktime jashtëletrare.
Substanca letrare i përket kohës shpirtërore dhe jo kohës kronologjike. Substanca letrare është e vetëmjaftueshme, ajo s’ka pse të tjetërsohet në rrafshin e shpjegimit. Shpjegimi është jashtëletrar. Shpjegimi lidhet me ideologjitë, botëkuptimet, krahasueshmërinë. Shpjegimi është interpretim i tekstit në 100 pika shikimi. Kështu substanca letrare mund të dyzohet.
Por ajo që mund të thuhet për substancën letrare nuk është asnjëherë identike me substancën letrare. Kjo optikë konceptuale është kryesore. Substanca letrare nuk njeh kohë dhe emra autorësh në mënyrë të ngushtë, as hapësira, etni dhe gjuhë të ndryshme.
P.sh. Homeri ka shkruar në epokën e skllavopronarisë të bazilenjve dhe të skllevërve. Substanca letrare e Homerit nuk është e përcaktuar nga metodat as nga sistemi ekonomiko-shoqëror i kohës së tij. Substanca letrare e Homerit është po aq e lexueshme sot dhe ndoshta do të jetë më e lexueshme në shek. XXII.
Dalim këtu tek një rrafsh tepër i diskutuar, ai i metodave artistike dhe letrare. Në ç’metodë do të fusim krijimtarinë e tragjedianëve të mëdhenj grekë, Eskilit, Euripidit dhe Sofokliut? A mund të bëhet një formulë për ta? Për mua s’ka asnjë rëndësi kjo gjë. Kujt metodë letrare i përkasin poetët e mrekullueshëm botërorë kinezët Du Fu dhe Li Bo? Apo Lao Ce?
Po metoda letrare e Dantes si mund të klasifikohet? A është kultura dhe arti barok i shek. XVII një metodë? Bogdani dhe Budi janë shkrimtarë të mëdhenj, të nivelit evropian të shkrimit barok.
Kujt metode letrare i përkasin? Si quhet metoda letrare e Uanishadave apo e librave të shenjtë iranikë të Zarathustrës, apo e vargjeve të “Librit të të vdekurve” të Egjiptit, apo Psalmet poetike të Biblës së Shenjtë? “Libri i Jobit” mund të quhet sot një vepër postmoderniste. Si mund të klasifikohet krijimtaria e Shekspirit apo e Servantesit, apo e Bllejkut dhe e Erza Paundit? Me ç’metodë ka shkruar Uollt Witmani dhe Sent Xhon Persi. Kritikët dhe historianët e artit le të bëjnë klasifikimin.
Të gjitha këto janë një mbishtresë e dytë. Të gjitha ikonografitë formojnë shkolla e metoda, p.sh. ikonografia babilonase, egjiptiane, bizantine, por arti është diçka tjetër. Metoda e klasicizmit e ka një kult që quhet Molier. Nga mënga e Molierit doli Balzaku, që klasifikohet si i realizmit kritik. Bajroni dhe Kitci janë romantikë, por Oskar Uajlldi ka më shumë lidhje shpirtërore me Niçen, është po aq rebel sa Herakliti duke qenë poet si Shekspiri. Xhek London është ithtar i letërsisë socialiste si hermetizëm në fillim të shek. XX.
Por kjo nuk do të thotë që Gorki është tërësisht emblemë e realizmit socialist në krijimtarinë e tij. As Majakovski dhe as Kadare dhe as Agolli. As Aragoni dhe as Pablo Neruda nuk mund të emblementohen me një metodë të caktuar.
Nuk ka patur metodë artistike më të përcaktuar gjeometrikisht dhe nga pikëpamja heriatike se sa ikonografia bizantine. Po ama ne sot mahnitemi nga një Onufër dhe nga Panselinosi. Metoda e realizmit socialist qe një shpikje ideologjike e kritikëve zyrtarë, që pati ndikime negative sidomos në krijimtarinë e talenteve mediokër.
Talentet nuk varen nga metodat as nga epokat, as nga politikat. Nëse Shekspiri lindi në periudhën elisabetiane kjo nuk do të thotë që në periudhën e sotme postindustrialiste të Anglisë të lindë medoemos një talent më i madh se Shekspiri. Migjeni është një gjeni konceptual që nuk mund të klasifikohet me formula letrare. As Xhojsi dhe as Gabriel Markezi, as Borgesi dhe as Saramago nuk mund të klasifikohen në emër të metodave letrare.
Metodat letrare janë konvencionale, por janë më tepër një mundësi e pakufishme interpretimi dhe nuk janë një realitet i mirëfilltë letrar. Shkrimtarët e ndryshëm në kohëra të ndryshme mund t’i përjetosh dhe t’i lexosh në çdo çast. Ata janë gjithnjë si tërësi dhe sintezë dhe jo veç e veç. Unë nuk besoj tek metodat letrare, nuk kam besuar kurrë tek realizmi socialist.
Metodat letrare le t’ua lemë atyre që nuk janë letrarë, por që shpesh duan monopol mbi letërsinë d.m.th. kritikëve dhe historianëve të artit. Ka diskutime të skajshme për përcaktimin e letërsisë dhe artit dhe të esencës së talenteve. Një tezë e vjetër e Brynetierit, që thotë se në art bëhet fjalë për kanone estetike par exsellence, pra kanone morfologjike-estetike të disa modeleve artistike, imitime që janë primordiale dhe për artistët, gjithsesi subjektivisht më të rëndësishëm se sa baza ekonomike, apo marrëdhëniet shoqërore në një sistem politik.
Kjo tezë ngjalli mërinë e polemistëve të ashtuquajtur të majtë në gjysmën e shek. XX siç ishte Aragoni apo dhe Malroja, që nisur nga një dogmatizëm i egër e quajtën tezën e Brynetierit si tezë idealiste dhe kundërrevolucionare. Kjo polemikë të kujton diskutimet e egra teologjike të Bizantit, ku merrej seriozisht çështja nëse kishin apo nuk kishin seks engjëjt apo dhe vetë Krishti.
Teza se gjoja arti varet nga baza ekonomike është absurde
Karakteri subjektiv i artit nuk mund të përcaktohet nga një objektivitet shoqëror thjesht ekonomik. Kjo do të thotë që realiteti ekonomik i socializmit totalitar në Shqipëri nuk mund të modelohet lehtësisht dhe të përcaktonte artin dhe substancën letrare. Kështu Brynetieri do të tallej nga ata që duke hedhur poshtë me të drejtë metodën e realizmit socialist, të mohonin letërsinë e vërtetë të krijuar nën këtë epidermë artificiale, sipërfaqe politike e propagandës zyrtare.
Letërsia shqipe ka një lloj autonomie të saj, që nga Buzuku e deri më sot dhe kryeveprat e letërsisë shqipe ndonëse janë të ndryshme dhe të dallueshme kanë më tepër lidhje brenda për brenda këtij sistemi autonom letrar, pa përjashtuar këtu edhe vetë letërsinë e quajtur si të realizmit socialist.
Kështu ndikimi i Gjon Buzukut dhe Bogdanit, i De Radës dhe Naim Frashërit ka qenë i pashmangshëm brenda për brenda të njëjtës substancë letrare, pavarësisht profileve të ndryshëm artistikë. Kjo autonomi e brendshme e vetë letërsisë shqipe duhet studiuar seriozisht. Ajo mund të shpjegojë gjithçka.
Një çështje tjetër shumë e ndërlikuar është ajo e lindjes së talenteve. Kombi shqiptar e ka në magmën e tij sekretin që e di vetëm ai, kur duhet të nxjerrë nga gjiri talentet e mëdha dhe ato të zakonshmet. Nuk mund të thuhet pse Kadare dhe Agolli lindën në gjysmën e parë të shek. XX dhe nuk lindën fjala vjen në gjysmën e dytë të shek. XXI.
Nuk mund të thuhet pse Onufri lindi në shek. XVI, dhe nuk lindi psh në shek. XII, ashtu siç nuk mund të thuhet pse Servantesi lindi pikërisht në Spanjë dhe nuk lindi në Kinë, ose pse Witmani lindi në Amerikë dhe nuk lindi në Norvegji. Këto janë sekretet e magmës së vetë njerëzimit.
Përsa i përket artit të programuar ai bazohet në sistemin e mbyllur dhe jo të hapur. Është e çuditshme që në historinë e artit dhe të letërsisë ka ekzistuar me fuqi të gjatë në hapësirë dhe në kohë një shumësi ikonografish programore. Ikonografitë programore shpesh janë modeluar nga struktura perandorake të mëdha si p.sh. në Egjypt, Romë dhe në Bizant. Ikonografia programore qe në mesjetë gati totalitare. Ikonografia programore qe edhe në perandorinë komuniste.
Por këto më tepër i përkasin superstrukturës politike. Letërsitë dhe artet kombëtare dhe të njerëzimit përherë e më shumë synojnë drejt autonomive të mëvetëshme, qoftë edhe në epokën globale e mbase edhe në epokën postglobale.
Një kthjelltësim i tillë na bën më të matur për të mos bërë përmbysje të kota dhe pa asnjë kuptim të vlerave të mirëfillta letrare dhe artistike, pavarësisht nga tiranitë dhe dogmat e metodave të ndryshme artistike. Kjo vlen edhe për Shqipërinë siç vlen edhe për vetë njerëzimin. Amen!
Janar 1991
POST SCRIPTUM: Po ribotoj në DITA kete shkrim qe nyjezon-artikulon nje problem konceptual te vecante per kulturen, letersine dhe artet.Mbas kaq vitesh shoh (kuptoj) se nje optike e tille semantike eshte e domosdoshme per vleresimin e rivleresimin e e monumenteve shqiprterore te kombit shqiptar.
KRISTAQ TURTULLI
Poemth për BABANË
Në harkun e një rrjedhe jete,
Pranë një mezhde,
Rrodhën dyzetepesë vite,
Baba, që më s’ je.
Shumë vendlindjen e doje,
Më shumë se sytë,
Gjithçka dhe, për vete asgjë s’kërkoje.
Hijerëndë, me bukuri fisnike
Kur ecje.
Qyteti me respekt kokën përkulte.
Mbasi falje mirësi, bujari, bamirësi nga vetja jote,
Si familje e madhe,
Doje,
Korça të ishte e para ndër shoqe.
Edhe pse mezi të dhanë një varr të thjeshtë…
Por në murin e rrëzuar të ndrydhjeve,
Në shungullimën e shuplakës së kujtimeve,
Në guaskën e mendimeve,
Rrëkeja e djersës pikëlonte si kristal në kalldrëme.
Së bashku me pengun e pathënë.
Dritën e paparë,
Shpresën e vrarë.
Luhatej, përkulej hija jote e gjatë,
I lodhur, i munduar ngjiteshe,
Në rrugicat e kalldrëmta, zemërvrarë…
I heshturi,
i ndershmi,
i vuajturi,
Fisniku, Bamirësi,
ATI.
Natë e ditë si Ante mbartje
Pallton gri, të reve,
Të halleve,
Të persekutimeve.
Qytetasit të verbër, memecë,
Në shkallët e padijes, injorancës ngecën.
Nuk çanë kryet për ty që u dhe bujari,
Krenari, dritë dhe dituri.
Të nëpërkëmbën,
Të mohuan,
Të tradhtuan.
Sa shpejt të harruan!
Të zymtë si nata,
U mbështollën me pelerinën e mërisë.
Gjuhëtharë, sydalë.
Mosmirënjohja më e liga e poshtërsive.
Sëmundje e keqe e zvarranikëve.
Dielli shtyhej në qiell, ngucej mes yjeve.
Heshtje…
Rrodhën dyzetepesë vite,
Në harkun e një rrjedhe jete,
Pranë një ëndrre,
Dhe lule mendre,
Baba, që nuk je më.
Ne ikëm në kurbete…
TI ATJE mbete.
Prandaj më behet sikur palltoja jote,
E gjatë, gri e halleve,
Lëviz të qytetit rrugicave.
Palltoja e vjetër, nuk ka vetëm ty baba nën vete.
Por gjithë botën e madhe…
KRISTAQ TURTULLI
Jam pjeserisht dakort me ju Moikom. Me mundon pyetja se perse arti i para viteve 1990 ishte me i zhvilluar ne Shqiperi se sa gjate 30 viteve të fundit. Ka autore, si p.sh. Kadare, prodhimtarine artistike e kishte ne nivel me të larte se sa me vone, sikur jane dy persona të ndryshem. Mendoj se nuk ka lidhje me realizmin socialist, se sa me gjendjen shpirterore të autorit per të prodhuar vlera artistike. Mora si shembull Kadarene, por shembujt jane të shumte, dhe është krijuar nje vije ndarese e theksuar, para 1990 dhe pas 1990. Kjo nuk ka lidhje me politiken, por mendoj qe jane arsye të tjera per kete shterpesi artistike ne Shqiperi, per të cilen analiza është e gjate.
Ju i nderuar Moikom ,ju shtroni pyetjen në analizën tënde:
A’varet arti nga baza ekonomike ?
Përgjigja ime Po.
-Baza është regjimi ekonomik i një shoqërie në një tip të caktuar të zhvillimit të saj
-Supërstrukturë jan pikpamjet politike ,juridike ,fetare,artistike ,filozofike të shoqërisë ,dhe institucionet politke ,juridike etj që i përgjigjen këtyre pikpamjeve.
Çdo bazë ka supërstrukturën e saj .Një supërstruktur që i përgjigjet kësajë baze .Rgjimi skllavopronar ,feudal ka supërstrukturën e saj .Psh . figurën e Marantonomakut,Noli e ka nxjerr nga historia e lashtë e greqisë vjetër para betejës famëshme ndërmjet ushtrisë famshme të persiane dhe ushtrisë Athinase që u zhvillua në shekullin e V,në marantonë ,një fshat 42 km larg Athinës.Ky luftëtar vrapoi dhe qoi lajmin e fitores në Athinë ,dhe populli e përjetoi në letërsi e artë që atëherë.simbolizon lavdi e fitore.Por ama quhet gjaku i vegjëlisë .Lexo prozën e Mitrush Kutelit ,”Vjeshta e Xheladin Beut”. deri ku shkon revolta së personazhit të kësajë proze ?…Kemi regjimin kapitalistë ka supërstrukturën e saj,artin e saj.
Me Marshin e Barabbajt .
Allalla,(pasthërrimë lutëse) ,
o rezil ,(i poshtër),
e katil,allalla.
…..
.Tradhëtar ,ti na nxive ,na le pa atdh
(bëhet fjalë kur Zogu erdhi në fuqi.
Kemi rgjimi Socialistë ka dhe ajo supërstrukturën e saj,artin e këngët e saj.Për uzinat ,për fabrikat ,për puntorët ,për fshatarët ,për lirinë ,për dashurinë.për mbrojtjen për atdheun.Për udhëheqësit për partinë.Ç do gjë në art paraqitej me figurë e me moralë të lartë proletar.
PSh ,Fatime Sokoli këngëtarja e mirnjohur në Tropojë i këndon këngën e saj plot gëzim :
“Enver Hoxha Tungjatjeta ,
Me ty jena sa të jetë jeta !”
Po çfar ndodhi ?…me zhdukjen e bazës socialiste në v. 1990,u zhduk dhe supërstruktura me aktor e këngëtar me artisët te arti e filmi saj .lindi një bazë e re kapitaliste demokratike ,bashkë me të lindi dhe supërstruktura e arti që i përshtatet degjenerimit ,drogës ,vrasjes ,vjedhjes etj.Pra lindi tipi i politikanit HAJDUT ,nga kjo pikpamje ndryshoi me rrënjë subëstanca letrare e metodat artistike.këto 30 vjet të fundit.psh,lindi PORTOKALLIA që ve në lojë politikanët ,e kësaj baze që do të thotë se supërstruktura nuk është pasive neutrale ,por bëhet gjithmon një forcë aktive që ndihmon për forcimin e bazës sajë demokratike.
Pra nuk ka si ndodhë ndryshe arti varet nga Baza ekonomike pikrisht që ti shërbejë asajë.Kur arti ,letërsia si pjesë e supërstrukturës të mos i shërbej e mbrojnë në mënyrë aktive bazën e saj do të mohojë pjellën e saj ,do të ndryshojë dhe baza e saj.
“Teza se gjoja arti varet nga baza ekonomike është absurde “Përse ?
kemi një ndryshim themelor në mes supërstrukturës (Artit ) dhe bazës ekonomike .Supërstruktura është e lidhur drejt për drejt me prodhimin me veprimtarinë e njeruit në prodhim ,kurse letërsia e arti është i lidhur tërthorazi me ekonominë me anë të llojtë të bazës.Baza socialiste i paguan me p-aga aktorët ,kurse kapitalizmi i paguan me kontribute.Kjo sjell dhe ndryshimet e arritjeve në kohë e sisteme të ndryshme dhe themi se përse në arritjet e socializmit ishin më të mira ,kur aktori paguhej më pak ,arritjet ishin më të mëdha,sepse morali ishte më i madhë ,sot llapazanët jan njerëzit më të pasur sepse nuk kan moral gënjejnë e mashtrojnë më shumë.
Respekte i madhi Moikom ,se më fute në punë, se nuk mar vesh nga kjo punë !….fteri..
Ju i nderuar Moikom ,ju shtroni pyetjen në analizën tënde:
A’varet arti nga baza ekonomike ?
Përgjigja ime Po.
-Baza është regjimi ekonomik i një shoqërie në një tip të caktuar të zhvillimit të saj
-Supërstrukturë jan pikpamjet politike ,juridike ,fetare,artistike ,filozofike të shoqërisë ,dhe institucionet politke ,juridike etj që i përgjigjen këtyre pikpamjeve.
Çdo bazë ka supërstrukturën e saj .Një supërstruktur që i përgjigjet kësajë baze .Rgjimi skllavopronar ,feudal ka supërstrukturën e saj .Psh . figurën e Marantonomakut,Noli e ka nxjerr nga historia e lashtë e greqisë vjetër para betejës famëshme ndërmjet ushtrisë famshme të persiane dhe ushtrisë Athinase që u zhvillua në shekullin e V,në marantonë ,një fshat 42 km larg Athinës.Ky luftëtar vrapoi dhe qoi lajmin e fitores në Athinë ,dhe populli e përjetoi në letërsi e artë që atëherë.simbolizon lavdi e fitore.Por ama quhet gjaku i vegjëlisë .Lexo prozën e Mitrush Kutelit ,”Vjeshta e Xheladin Beut”. deri ku shkon revolta së personazhit të kësajë proze ?…Kemi regjimin kapitalistë ka supërstrukturën e saj,artin e saj.
Me Marshin e Barabbajt .
Allalla,(pasthërrimë lutëse) ,
o rezil ,(i poshtër),
e katil,allalla.
…..
.Tradhëtar ,ti na nxive ,na le pa atdh
(bëhet fjalë kur Zogu erdhi në fuqi.
Kemi rgjimi Socialistë ka dhe ajo supërstrukturën e saj,artin e këngët e saj.Për uzinat ,për fabrikat ,për puntorët ,për fshatarët ,për lirinë ,për dashurinë.për mbrojtjen për atdheun.Për udhëheqësit për partinë.Ç do gjë në art paraqitej me figurë e me moralë të lartë proletar.
PSh ,Fatime Sokoli këngëtarja e mirnjohur në Tropojë i këndon këngën e saj plot gëzim :
“Enver Hoxha Tungjatjeta ,
Me ty jena sa të jetë jeta !”
Po çfar ndodhi ?…me zhdukjen e bazës socialiste në v. 1990,u zhduk dhe supërstruktura me aktor e këngëtar me artisët te arti e filmi saj .lindi një bazë e re kapitaliste demokratike ,bashkë me të lindi dhe supërstruktura e arti që i përshtatet degjenerimit ,drogës ,vrasjes ,vjedhjes etj.Pra lindi tipi i politikanit HAJDUT ,nga kjo pikpamje ndryshoi me rrënjë subëstanca letrare e metodat artistike.këto 30 vjet të fundit.psh,lindi PORTOKALLIA që ve në lojë politikanët ,e kësaj baze që do të thotë se supërstruktura nuk është pasive neutrale ,por bëhet gjithmon një forcë aktive që ndihmon për forcimin e bazës sajë demokratike.
Pra nuk ka si ndodhë ndryshe arti varet nga Baza ekonomike pikrisht që ti shërbejë asajë.Kur arti ,letërsia si pjesë e supërstrukturës të mos i shërbej e mbrojnë në mënyrë aktive bazën e saj do të mohojë pjellën e saj ,do të ndryshojë dhe baza e saj.
“Teza se gjoja arti varet nga baza ekonomike është absurde “Përse ?
kemi një ndryshim themelor në mes supërstrukturës (Artit ) dhe bazës ekonomike .Supërstruktura është e lidhur drejt për drejt me prodhimin me veprimtarinë e njeruit në prodhim ,kurse letërsia e arti është i lidhur tërthorazi me ekonominë me anë të llojtë të bazës.Baza socialiste i paguan me p-aga aktorët ,kurse kapitalizmi i paguan me kontribute.Kjo sjell dhe ndryshimet e arritjeve në kohë e sisteme të ndryshme dhe themi se përse në arritjet e socializmit ishin më të mira ,kur aktori paguhej më pak ,arritjet ishin më të mëdha,sepse morali ishte më i madhë ,sot llapazanët jan njerëzit më të pasur sepse nuk kan moral gënjejnë e mashtrojnë më shumë.
Respekte i madhi Moikom ,se më fute në punë, se nuk mar vesh nga kjo punë !….fteri..
Mirenjohje familjes Turtulli,qe i dha Korces shkollen e inteligjences kombetare, Lyceun Francez,.
Aty
.Shkrim që hap horizonte.Pr Akademik i nderuar…
Faleminderit *IKONAT*e mia ,PENA mëmdiendritura, me MOJKOM ZEQON- kryefjalë,në këtë shkrim të *FAJALËS-VEPËR,*-,qëndisur këtë shkrim,(natyrisht jo për mua,si gjysh *analfabet*), me Ju,në krah një jetë. Më falni: Dihet -*s,është me INAT po me takat.*.(Aqë ishte TAKATI im,si bir i një mjeshtëri MURATOR,mbetur jetim,pa paba sa pa shtëpi,(nga ata, bashkëpuntorë më pushtuesit në luftën e dytë botërore), sa nip i një KAPEDANI të viteve të shpallies se PAMVARËSISË.më 28 Nëndor 1912të,Ai dhënë jetën me,1913të,krycetës që drejtonte,në mbrojtie të PV,sulmuar fqinjët jugorë, sapo shpallur Atë,i madhi Ismail Qemali me shokë… Më bën krenar,qe jam NIPI i një Luftëtari të PV,sa Baba (viltimë e antishqiptarëve,krah pushzuesve,)e vëllai,si bij të *Dangëllisë Naimjane*,me armë në dorë-pasardhës,ndërtues i jetës së Re bërë.. (unë,ndiesë kërkoj),mbetur*analfabet*.detyrën VËNË ATA sa ofruar shteti pas clirimit,(deri Univeristet mbaruar),unë mbeturr *analfabet*,.)
Me falni ju të nderuar- PENË ARTË,me kryepenë Të Madhin-Pr. Akademik-Mojkom Zeqo,që dhe sia kemi ditur KIMETIN, sa duhet… Ditët NJËMIJË…! Faleminderit Kristaq Turtullit, PINJOLL i DENJË i famile TURTULLI- krenari e Korcës,Emblema e shkollës së parë Shqipe- NËNË HERONJSH në shekuj sa mbarë shqipërisë,sa mes Torontos,me Titull Nderuar. Më të lumte,si gjithnjë,në TABAN-*fteri*komentues,! (*dëmo* shkoi pas *fterit*….sa ju kan lexuar)
84 vjecari *NXËNËS mbetur në klasë-Ndiesë…
Guri Naimit D.
Mbarrësia,mbi të gjitha,-është NDRGJEGJE-
*Ju lexova dhe rilexova i nderuar Pr.Akademik Mojkom Zeqo -ju faleminderit për gjithcka,demostroni dijet tuaja,me ATDHETARIZËM .Ditët NJËMIJË*. Ju shkruaj,une 84 vjeçari,bir Dangëllie,i vrerosur mbi dy muaj në *BURG-koronavirusi*..Keq më vjen që sju takoj dot,mora TRINITRINË*më 5 Maj,vizituar,(ani jashte bllokadës qarkullimit,) i shkova në shtëpi, ë madhit shok e mik,Sevo Tarifa,sa përshkruar mes përmes TIRANEN tonë, të SHKRETUAR,bllokuar koronavirusi,, ..
Dhe ja sot, pas dy ditësh,që nuk ngopem me Tiranën, jashte regullave,po qakuloj si 84 vjeçar,mos qoftë i fundit kontakt,rritur e plakur pas clirimit,Mësues,një jetë ,dalë në jetë,si jetim i pas luftës,nga malsia Shëngjergj- Shupalit nisur jetë une;*Korieri Tuneleve*,Hidrocentralit -Selites 1951-(ca vite pas perurimit vënë emri *LENIN*.(vëlla Stavri nga Partizanm drejtor kantiresh ndertimi, nga hekurudhat në Hirdoçentrale. Faleminderit Pr.i nderuar për këtë shkrim,*Trinitrinë*për mua, ani,me dipllomë,po*analfabet*sa sillni Ju,i nderuar Akademik. 84 vjecari,lexuar e rilexuar, ani se me ju në moshë…
Me respekt e konsideratë.
Ditët NJËMIJË i nderuar Pr.Akademik..Mojkom Zeqo.