Duro Shehu – Vito Kapos: Ja kush e helmoi Hysni Kapon!

Vëllai i ish-Kryeministrit Mehmet Shehu, këtë radhë nuk flet për tragjedinë e vëllait të tij dhe të familjes së Shehajve. I ardhur si çdo fundvjeshte nga Kanadaja ku jeton prej vitesh familjarisht, Duro Shehu nuk kishte ndërmend të prononcohej në shtyp. Ç’kisha për të thënë për Mehmetin dhe kurthin e vrasjes së tij, i kam thënë prej kohësh si në libra, ashtu dhe në shtyp. Këtë radhë ‘sebep’ për këtë intervistë ekskluzive në ‘DITA’ bëhet diçka tjetër. Një mbrëmje tetori ai ka ndjekur në TV një intervistë të ish-bashkëshortes së Hysni Kapos që e ka revoltuar pa masë.

Afro 35 vjet pas vdekjes së numrit 3 të regjimit komunist, pra të Kapos, ish-bashkëshortja pohon se Hysni Kapon e ka helmuar Mehmet Shehu. Shpesh vitet e fundit është folur për dyshimet mbi një helmim të mundshëm të Hysni Kapos, por asnjëherë nuk është folur me prova dhe fakte për një vrasje të tillë. Për më tepër pohimi i Vito Kapos është befasues. Po cila është vërteta? Në këtë intervistë, Duro Shehu hedh poshtë kategorikisht mundësinë e helmimit të Hysniut nga Mehmet Shehu. Për këtë ai sjell disa fakte, ndër të tjerat dhe bisedat që ka bërë më Mehmet Shehun për këtë çështje. Një akuzë direkte për Vito Kapon si bashkëpunëtore në helmimin e Hysni Kapos dhe një kujtim i Duro Shehut nga nata e fundit pas 26 muajsh hetuesi….

Zoti Duro, tani së fundi gjatë një interviste në një TV, ish bashkëshortja Hysni Kapo bëri papritmas një zbulim që ka tronditur një pjesë të opinionit. Vito Kapo, afro 35 vjet pas vdekjes së Hysni Kapos, tha se Hysni Kapon e ka helmuar Mehmet Shehu. Cili është reagimi juaj, si vëlla i Mehmet Shehut për këtë akuzë apo zbulim që bën Vito Kapo?

Po, e pashë dhe e dëgjova atë që tha ajo grua që ishte bërë për të qarë hallin. Dhe po i përgjigjem publikisht nëpërmjet gazetës ‘DITA’ akuzave të saj, duke iu drejtuar drejtpërdrejt asaj:

Kohët e fundit ti Vito ke lehur duke vjellë vrer kundër Mehmet Shehut. Ke shpifur. Ke mashtruar shqiptarët duke thënë se Mehmet Shehu ka helmuar Hysni Kapon.

Dëgjo Vito Kondi (Kapo nuk të them se ti nuk e meriton kurrë atë mbiemër): Hysni Kapon nuk e helmoi Mehmet Shehu. Jo dhe jo. Këtë ti e di shumë mirë.

Si e argumentoni këtë që sapo thatë?

E them me bindje absolute sepse Mehmet Shehu e kishte Hysni Kapon jo vetëm shok lufte e hallesh. Mehmet Shehu Hysni Kapon e kishte vëlla. Këtë Mehmet Shehu na e kishte thënë neve vëllezërve tërë jetën kur mblidheshim tek ai në shtëpi për sebepe të ndryshme (për Vitin e Ri, ditëlindje etj.) Mehmeti e ngrinte gotën e rakisë (ai kurrë nuk pinte raki, vetëm sa uronte) duke na thënë: “Ta pimë këtë gotë për vëllanë tonë Hysni Kapon. Neve, na thoshte Mehmeti, jemi pesë vëllezër e jo katër: Jam unë, është Hysni Kapua, pastaj vini ju të tre: Arshiu, Durua e Nexhipi”.

A kini biseduar ndonjëherë me Mehmetin posaçërisht për Hysniun?

Pse, një herë? Kushedi sa herë. Po ju tregoj vetëm një nga takimet që kam patur vetëm për vetëm me të. Tri ditë pasi u varros Hysni Kapua, unë vajta takova Mehmetin në shtëpi. E gjeta në dhomën e punës. Kishte përpara një dosje, por nuk po punonte. Po mendohej i vrenjtur në fytyrë. I thashë: “Vdiq Hysniu, Mehmet”. Ai, ashtu i ngrysur dhe me sytë ulur, më tha: “Po Duro, të tërë do vdesim një ditë. Hysniu ishte i sëmurë, por nuk e prisnim të na ikte kaq shpejt…”

Unë e ngava më tej bisedën dhe e pyeta: “Pse nuk shkove në Paris ta shikoje Hysniun e sëmurë?”. Me një zë të butë Mehmeti m’u përgjigj me një pyetje që më vuri në mendime: “Pse ti Duro mendon se unë vendos për gjithçka?”

E ç’të më thoshte më tepër Mehmeti mua! Ai ishte burrë shteti, parimor dhe i rreptë. Ai kurrë nuk i bisedonte as me mua dhe as me vëllezërit e tjerë problemet e shtetit. Megjithatë, unë vazhdova bisedën: Unë nuk e di se kush vendos, por ti duhej të kishe shkuar ta shikoje Hysniun në Paris se na ke thënë që e kishim vëlla.

“Po e kam thënë dhe po ua them që në ishim pesë vëllezër bashkë me Hysniun”.

Po tjetër ç’të ka thënë Mehmeti për Hysniun?

Po, më ka thënë po atë ditë. Ta thashë që ishte shumë i brengosur për vdekjen e Hysniut. Pastaj, pasi heshti pak, Mehmeti më tha: “Më ka ngelur një gozhdë këtu në zemër”, dhe vuri dorën te zemra. Pa pritur që unë ta pyesja se çfarë ‘gozhde’ ishte ajo, Mehmeti vazhdoi: Më ka ngelur një gozhdë e rëndë sepse i kam bërtitur një herë Hysniut… I bërtita kur ai la gruan e parë, nënën e Pëllumbit. I thashë: Po pse more Hysni e bëre këtë? Pse e le gruan, ç’të bëri? Neve jemi komunistë e kemi parime të larta, more Hysni. Po neve bëmë luftën more Hysni. Po neve derdhëm gjak more Hysni. Po neve jemi udhëheqës dhe populli na shikon në bebe të syrit, more Hysni…”

Pasi pushoi për një moment, Mehmeti vazhdoi: Që ia thashë këto gjëra Hysniut, bëra shumë mirë, nuk jam pishman, por më ka ngelur gozhdë se ia thashë me tërsëllëmë, ashtu siç e kam unë ndonjëherë zakon.

Unë e pyeta: Po Hysniu, çfarë të tha?

Hysniu ishte gojëmbël, tha Mehmeti. Më tha vetëm kaq: “Po ja more Mehmet, kështu ndodhi…”

Cili është sipas jush versioni i eliminimit të Hysni Kapos?

Këtë po ia them drejtpërdrejt Vito Kondit: Ti e di shumë mirë që Mehmet Shehu nuk e helmoi Hysni Kapon. Ti e di shumë mirë që Hysni Kapon e helmoi Ramiz Alia, të cilin Mehmeti e ka quajtur ‘Jago’ dhe ‘Kalë Troje’, me urdhër të Enver Hoxhës dhe Nexhmije Hoxhës, motrës tënde shpirtërore. Ramiz Alia e helmoi Hysniun në Paris. Atje ishe edhe ti, Vito. Prandaj të pyes: Zotrote nuk pe gjë, nuk kuptove asgjë kur Hysniun e helmuan? Ti atje ishe, te koka e shtratit të Hysniut. Mos vallë edhe ti vetë je bashkëpunëtore në komplot për vdekjen e Hysni Kapos? Këtë duhet të na tregosh dhe jo të shesësh pallavra 35 vjet pas vdekjes së Hysniut.

Pse kërkon t’ia hedhësh fajin Mehmetit për vdekjen e Hysniut? Ti e dije dhe e di shumë mirë se Enver Hoxha, Ramiz Alia, Nexhmija dhe tërë banda e zezë e Byrosë Politike dhe ti bashkë me ta, nuk e hanin dot Mehmet Shehun pa likuiduar më parë Hysni Kapon. Sepse fjala e Hysni Kapos në Byro kishte peshë. Prandaj duhej helmuar, duhej likuiduar më përpara Hysni Kapua për t’i hapur dritën jeshile të pushtetit Ramiz Alisë. Kjo është e vërteta. Këtë duhet të thuash ti Vito Kondi.

Kështu ju kini pohuar edhe për eliminimin e Mehmet Shehut. Ku e mbështesni këtë bindje?

I jam kthyer e rikthyer atyre ngjarjeve që ndodhën në udhëheqjen më të lartë të partisë dhe të shtetit të asaj kohe, trishjetë e ca vjet më parë. Dhe jam bindur plotësisht se ka funksionuar dhe është vënë në veprim i njëjti skenar si për eliminimin e Hysniut, edhe për vrasjen e Mehmetit. Autorët janë të njëjtët. Ajo ishte një luftë për pushtet. Përndryshe, pa eliminuar Hysni Kapon e Mehmet Shehun, nuk i hapej rruga Ramiz Alisë për të dalë i pari i vendit. Kështu do të kuptohet më mirë pse Emver Hoxha para se të vdiste vendosi si pasardhës të tij në krye të partisë dhe të shtetit, Ramiz Alinë, i cili bashkë me Nexhmijen është një nga arkitektët e shkatërrimit të Shqipërisë.

Por unë mund të shkoj edhe më tutje: Të gjithë heronjtë e Shqipërisë, ata që luftuan e punuan me përkushtim për popullin dhe atdheun, që nga Qemal Stafa, Nako Spiro, deri tek Beqir Balluku, Petrit Dumja, Hito Çako e të tjerë, për ta mbyllur kapitullin me Hysni Kapon e Mehmet Shehun i hëngrën Enveri, Ramizi e Nexhmija. Kjo dhe vetëm kjo është e vërteta dhe jo helmi e vreri që nxjerr Vito Kondi nga goja.

Çfarë do t’i thoshit tjetër Vito Kapos?

Doja t’i thoja publikisht: Ti zonja Vito dhe motra jote shpirtërore Nexhmije Hoxha shpëtuat për mrekulli, kur në fakt duhej ta pësonit si Çian Çini i Mao Ce Dunit dhe Helena e Çausheskut. Prandaj po i them: Mos leh e mos shpif kundër Mehmet Shehut! Lëre Mehmet Shehun atje ku është. Nuk u mjaftuat që e helmuat dhe e vratë Mehmet Shehun në natën e zezë të 17 dhjetorit 1981, por i zhdukët edhe varrin. Dhe hakmarrja juaj satanike arriti deri atje sa zhdukët edhe varret e prindërve të Mehmet Shehut që bënë tërë ato sakrifica në luftë për lirinë e Shqipërisë. Mehmet Shehu ishte ai që ishte. Mehmeti luftoi dhe punoi pa u lodhur për të mirën e këtij populli dhe të Shqipërisë deri në natën që e vratë. Mehmet Shehu është mal i lartë. Lavdinë e tij nuk e uli dot as Enveri, as Nexhmija dhe as Ramizi. Nuk ia ul dot as ti. Prandaj mos leh kot. Lëre Mehmet Shehun të qetë atje ku është.

Si shqiptar, si veteran i Luftës Nacionalçlirimtare dhe si vëlla i Mehmet Shehut, e paralajmëroj Vito Kondin se do t’i punoj qindin. Do të bëj t’i dalë qumështi i nënës nga hundët, siç themi ne andej nga Mallakastra. Jo me mjete dhunë, por do të publikoj në shtyp gjithë ato gjëra që të lemeriset bota. Vito Kondi, e kuptoj që jeta të mplak, të deformon etj. Megjithatë të këshilloj ta shikosh veten në pasqyrë para se të dalësh në ekran, sepse je bërë si ato shtrigat që na tregonin nënat për të na trembur në Çorrush kur ishim të vegjël e bënin ndonjë prapësi. Prandaj, mos u merr me Mehmet Shehun! Shiko punën tënde. Shko pi kafe e hidh fall në filxhan me motrën tënde shpirtërore, Nexhmije Hoxhën.

Në fund të kësaj interviste, a ke ndonjë gjë tjetër për të shtuar?

Eh, jeta qenka e çuditshme. Ja po të tregoj diçka nga ato plagët e së shkuarës. Të gjithë e dinë tragjedinë që i ndodhi familjes së Mehmet Shehut pas vrasjes së tij. Edhe unë u arrestova dhe u dënova me burg, dënim që e kam bërë në burgun e Burrelit. Pas 26 muajsh hetuesie, kur isha katandisur nga 80 kile në 30 kile burrë, një natë para daljes në gjyq (gjyq i thënçin) më thërret hetuesi, një njeri shpirtkazmë, e më thotë vetëm për vetëm: “Dëgjo Duro, ky është shansi i fundit për ty. Me porosi të shokut Enver, ti duhet të ndihmosh partinë dhe veten, duke na treguar se si ke komplotuar me vëllanë tënd, armikun Mehmet Shehu për të vrarë shokun Enver dhe përmbysur pushtetin popullor”.  I them unë: “Nuk kam pasur asnjë plan armiqësor me Mehmetin. Ai nuk më llafoste kurrë për punët e shtetit. Prandaj bëni punën tuaj”. “Mirë, më tha hetuesi, por nuk do të kesh as varr, Duro. Ose edhe po pate varr, nuk do të ketë asnjë nga Shehajt të të sjellë lule te varri…”. Këtu gabohesh, i thashë, unë varr mund të mos kem, por fisin e Shehajve nuk e shuani dot”. Dihet si rrodhën punët dhe unë sot jam gjallë. Po më kujtohej kjo bisedë me ish-hetuesin tim në Kanada para se të vija këtu dhe i menduar sillja ndërmend episode të ndryshme. Kur papritmas, tri mbesat e mija kishin bërë një buqetë të madhe me lule dhe ma sollën mua gjyshit me shumë dashuri duke më puthur. Eh, thashë me vete, si është jeta… Ja rrojta, më sjellin lule, dhe unë vij këtu në Shqipëri dhe kam fuqi t’i përgjigjem edhe atyre që na sulmojnë. Para disa vjetësh iu përgjigja Nexhmije Hoxhës, pastaj Ramiz Alisë, tani po i jap një përgjigje edhe Vito Kondit.

Çfarë ndodhi pas mbledhjes së Byrosë Politike në mesin e dhjetorit 1981

Mbrëmja e 17 dhjetorit 1981. Ka përfunduar vonë mbledhja e Byrosë Politike, ku është marrë në analizë qëndrimi dhe përgjegjësia e Mehmet Shehut në lidhje me zbutjen e luftës së klasave, si dhe gabimet e tjera të Mehmetit në funksionin e tij shtetëror në përmbushjen e detyrës së tij si kryeministër. Mehmeti, sipas procesverbalit zyrtar të kësaj mbledhjeje, ka bërë autokritikë, gjë e cila nuk është pranuar nga Enveri dhe anëtarët e tjerë të Byrosë. I është lënë detyrë që të përgatitej, të “thellohej” e të bindte Byronë Politike me autokritikë në vazhdimin e mbledhjes të nesërmen. Por gjatë natës, Mehmet Shehu ndërron jetë. Të nesërmen, u gjet i shtrirë në krevat me dy plumba në zemër, ndërkohë nuk pohohet që dikush të ketë dëgjuar krisma. Zyrtarisht (në komunikatën e së nesërmes) u tha se “ka vrarë veten në një moment depresioni”, kurse jo pak, ndër kryesorët vëllai i tij, ushtaraku i karrierës Duro Shehu, thonë se e vranë.